Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 17 czerwca 2002 r. sprawie wytycznych i wyjaśnień dotyczących podziału gmin, powiatów i województw na okręgi wyborcze

UCHWAŁA

PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ

z dnia 17 czerwca 2002 r.

w sprawie wytycznych i wyjaśnień dotyczących podziału gmin,

powiatów i województw na okręgi wyborcze

Na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 602, Nr 160, poz. 1060, z 2001 r. Nr 45, poz. 497, Nr 89, poz. 971 i z 2002 r. Nr 23, poz. 220) Państwowa Komisja Wyborcza uchwala co następuje.

§ 1.

Udziela się wytycznych komisarzom wyborczym oraz wyjaśnień organom samorządu terytorialnego w sprawach dotyczących podziału gmin, powiatów i województw na okręgi wyborcze, stanowiących załącznik do uchwały.

§ 2.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący           
Państwowej Komisji Wyborczej
(-)Ferdynand Rymarz     

Załącznik do uchwały
Państwowej Komisji Wyborczej
z dnia 17 czerwca 2002 r.

Wytyczne i wyjaśnienia
w sprawach dotyczących podziału gmin, powiatów i województw
na okręgi wyborcze

1. Komisarz wyborczy, który w trybie nadzoru - działając na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 602 ze zmianami), zwanej dalej Ordynacją wyborczą - stwierdzi, że uchwała rady (sejmiku) w sprawie podziału na okręgi wyborcze została podjęta z naruszeniem prawa niezwłocznie wydaje postanowienie wskazujące istotę naruszenia prawa, i wzywa radę do podjęcia nowej uchwały zgodnej z prawem w ustawowym terminie - najpóźniej na 3 miesiące przed upływem kadencji, czyli do 10 lipca 2002 r.

W przypadku niedotrzymania przez radę ustawowego terminu na zmianę uchwały, lub jeżeli ze względu na upływ czasu podjęcie przez radę nowej uchwały w terminie do 10 lipca 2002 r. jest niemożliwe, komisarz wyborczy wyznacza termin późniejszy informując, iż w wypadku jego niedotrzymania wystąpi do wojewody o zastępcze dokonanie podziału na okręgi wyborcze w trybie art. 203a Ordynacji wyborczej.

Postanowienie stwierdzające podjęcie uchwały z naruszeniem prawa i wzywające radę do podjęcia uchwały zgodnej z prawem komisarz wyborczy przesyła do wiadomości wojewodzie.

Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu komisarz wyborczy występuje do wojewody o zastępcze wykonanie zadania na podstawie art. 203a ust. 3 Ordynacji wyborczej przez wydanie zarządzenia w sprawie podziału na okręgi wyborcze.

2. Komisarz wyborczy, który na podstawie art. 93 ust. 1, art. 137 ust. 1 lub w związku z art. 164 ust. 2 Ordynacji wyborczej, po rozpoznaniu sprawy w wyniku wniesionej skargi odpowiednio przez wyborców lub radę gminy albo radę powiatu, stwierdzi, że uchwała rady (sejmiku) w sprawie podziału na okręgi wyborcze narusza przepisy Ordynacji wyborczej wydaje postanowienie w sprawie uchylenia uchwały, wskazując na istotę naruszenia prawa i wzywa radę (sejmik) do podjęcia uchwały zgodnej z prawem w ustawowym terminie 3 miesięcy przed upływem kadencji. Jednocześnie komisarz wyborczy informuje radę (sejmik) o prawie wniesienia odwołania do Państwowej Komisji Wyborczej. Kopię postanowienia przekazuje się wyborcom, którzy wnieśli skargę, właściwej radzie i wojewodzie.

W wypadku niedotrzymania ustawowego terminu na podjęcie uchwały zgodnej z prawem albo w wypadku, gdy ze względu na upływ czasu podjęcie tej uchwały w terminie do 10 lipca 2002 r. jest niemożliwe, komisarz wyborczy wyznacza termin na podjęcie uchwały zgodnej z prawem z zagrożeniem, że niedotrzymanie tego terminu spowoduje działania zmierzające do wykonania tego zadania przez wojewodę w trybie art. 203a ust. 2 lub 3 Ordynacji wyborczej.

3. Po wejściu w życie ustawy z dnia 22 maja 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, która w art. 82 pkt 7 i 8 przewiduje skreślenie art. 91 i nowelizację art. 92 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, zaczną obowiązywać przepisy stanowiące, że podział gminy na okręgi wyborcze dokonywany jest według jednolitej normy przedstawicielstwa ustalonej przez podzielenie liczby mieszkańców gminy przez liczbę radnych wybieranych do rady gminy, z uwzględnieniem art. 89 i nowych zasad określonych w art. 92 ust. 2 pkt 1 i 2 Ordynacji wyborczej. W myśl tych zasad ustalanie liczby radnych wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych następuje przez podzielenie liczby mieszkańców w okręgu przez jednolitą normę przedstawicielstwa w gminie z zastosowaniem zaokrągleń liczby mandatów w górę do całkowitej liczby mandatów, jeżeli ułamek liczby mandatów w okręgu jest równy lub większy niż 1/2 mandatu i odrzuceniem ułamka mandatu mniejszego niż 1/2.

Jeżeli w wyniku tego postępowania wstępnie ustalona liczba mandatów w okręgach w sumie jest większa od liczby radnych wybieranych do rady gminy, mandaty nadwyżkowe odejmuje się w tych okręgach, w których norma przedstawicielstwa (okręgowa) jest najmniejsza. Gdy suma wstępnie ustalonej liczby mandatów w okręgach jest mniejsza od liczby radnych wybieranych do rady gminy, dodatkowe mandaty przydziela się tym okręgom wyborczym, w których norma przedstawicielstwa (okręgowa) jest największa. Oznacza to, że dla korekty i dostosowania wstępnie obliczonej liczby mandatów w okręgach (po zastosowaniu zaokrągleń ułamków mandatów) do liczby radnych wybieranych do danej rady należy pomocniczo obliczyć okręgowe normy przedstawicielstwa, dzieląc liczbę mieszkańców w każdym okręgu wyborczym przez wstępnie obliczoną liczbę mandatów po zaokrągleniach i według tak obliczonej wielkości tych norm odpowiednio zmniejszyć lub zwiększyć liczbę mandatów w tych okręgach, które mają najmniejszą lub największą okręgową normę przedstawicielstwa.

Na podstawie art. 136 ust. 1 i art. 164 ust. 2 Ordynacji wyborczej przedstawiony wyżej sposób zaokrąglania do pełnego mandatu liczby mandatów w okręgach wyborczych oraz dostosowania liczby mandatów do ustalonej liczby radnych wybieranych do danej rady, z uwzględnieniem okręgowych norm przedstawicielstwa, jest obowiązujący przy tworzeniu okręgów wyborczych dla wyboru rad powiatów i sejmików województw.

Po wejściu w życie omawianych przepisów stracą aktualność wyjaśnienia Państwowej Komisji Wyborczej z 1998 r. w sprawie sposobu ustalania liczby radnych w okręgach wyborczych do rad gmin w sytuacji, gdy na skutek zaokrągleń ułamków liczby mandatów zaistniała konieczność odjęcia mandatów nadwyżkowych lub dodania mandatów brakujących.

Ustalenie liczby mandatów w okręgach, przy zastosowaniu innej metody odejmowania mandatów nadwyżkowych lub dodawania mandatów brakujących, niż ustalonej nowymi przepisami, dokonane przed wejściem w życie omawianych przepisów zawartych w ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, nie powoduje obowiązku zmiany uchwały, jeśli podział na okręgi nie narusza zasad określonych w przepisach obowiązujących w dniu podjęcia uchwały.

4. W związku z wątpliwościami, dotyczącymi art. 89 ust. 2 zdanie drugie oraz art. 137 ust. 1 Ordynacji wyborczej Państwowa Komisja Wyborcza wyjaśnia, co następuje:

a) z art. 89 ust. 2 zdanie drugie, w związku z art. 91 Ordynacji wyborczej nie wynika zakaz łączenia sołectw w celu utworzenia okręgu jednomandatowego w gminie liczącej do 20.000 mieszkańców, jeżeli wynika to z konieczności zachowania jednolitej normy przedstawicielstwa;

b) pięciodniowy termin na wniesienie przez co najmniej 15 wyborców skargi na uchwałę rady powiatu w sprawie podziału na okręgi wyborcze, określony w art. 137 ust. 1 Ordynacji wyborczej, należy liczyć od dnia podania uchwały do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty (zgodnie z art. 136 ust. 2).

5. W związku z art. 93 ust. 2 Ordynacji wyborczej Państwowa Komisja Wyborcza wyjaśnia, że dla skutecznego wniesienia przez radę gminy odwołania do Państwowej Komisji Wyborczej od postanowienia komisarza wyborczego, o którym mowa w art. 93 ust. 2 Ordynacji wyborczej, niezbędna jest uchwała rady gminy w sprawie wniesienia takiego odwołania ze wskazaniem, kto jest upoważniony do działania w imieniu rady w tej sprawie.

Powyższe wyjaśnienie stosuje się odpowiednio do sytuacji, o której mowa w art. 137 ust. 2 i art. 164 ust. 2 Ordynacji wyborczej.